Vitamin C là gì ?

Vitamin C là một loại vitamin tan trong nước, có nhiều trong trái cây họ cam quýt, kiwi, ớt chuông, đu đủ chín, súp lơ… Loại vitamin này góp phần quan trọng trong việc tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu không biết cách bổ sung đúng cách hay bảo quản và chế biến thực phẩm hợp lý, cơ thể mỗi người rất dễ thiếu hụt vitamin C.

Vitamin C hữu ích trong việc đẩy lùi các bệnh tật khác như cho các bệnh nhiễm trùng khác bao gồm bệnh nướu, mụn trứng cá; viêm phế quản, bệnh suy giảm miễn dịch ở người (HIV)….

Khái quát về vitamin C :

Tên khoa học là acid ascorbic. Là một vitamin có khả năng tan trong nước và có nhiều lợi ích với sức khỏe con người. Vitamin C là một vi chất dinh dưỡng thần kì, không thể thiếu trong chế độ ăn uống. Bởi Vitamin C có những công dụng sau đây :

Có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ. Giúp ngăn ngừa sự tích tụ của các gốc tự do gây bệnh. Giảm quá trình oxy hóa và tổn thương tế bào.

Giúp ngăn ngừa bệnh thiếu máu. Vì vitamin C giúp tăng cường sự hấp thu và sử dụng nguyên tố sắt cho cơ thể. Ngăn ngừa hiệu quả tình trạng thiếu máu do thiếu sắt.

Tăng cường khả năng miễn dịch. Có thể giúp giảm triệu chứng và rút ngắn thời gian nhiễm trùng đường hô hấp, cảm lạnh, cảm cúm, ốm sốt thông thường. Và cũng có thể giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh viêm phổi, sốt rét và tiêu chảy. Cải thiện sức khỏe tim mạch, giúp cơ thể ngăn ngừa các bệnh tim mạch.

Làm sáng và đều màu da. Nhờ có khả năng chống oxy hóa, giúp cơ thể bổ sung collagen tự nhiên. Nên vitamin C rất tốt cho da thông qua nhiều cơ chế khác nhau.

Ngăn chặn lão hóa da, chống lại sự tổn thương da do gốc tự do và tia cực tím.

Giúp làm sáng da, ngăn chặn các đốm và mảng tối màu trên da.

Cung cấp vitamin C bao nhiêu là đủ trong ngày. Mỗi ngày, cơ thể một người đàn ông trưởng thành sẽ cần bổ sung 90 mg vitamin C. Còn phụ nữ là 75 mg.

Và tất nhiên, chúng ta cần bổ sung chúng hoàn toàn từ các thực phẩm ăn uống trong chế độ ăn hàng ngày.

Tuy rằng vitamin C gần như không có mặt trong các loại thịt hay hạt, ngũ cốc, nhưng có rất nhiều trong các loại rau củ quả. Quả Cam, chanh, ổi, quả dâu tây, quả Kiwi, đu đủ, ớt chuông. Các loại rau lá xanh, đặc biệt là cải xoăn, rau bina, củ cải xanh, súp lơ xanh có chứa rất nhiều chất phytochemical, carotenoid, các chất chống oxy hóa và vitamin C,…

Công dụng của vitamin C :

Thiếu vitamin C : Uống vitamin C bằng đường uống hoặc đường tiêm sẽ giúp ngăn ngừa và điều trị thiếu vitamin C, bao gồm cả bệnh scurvy. Ngoài ra, uống vitamin C có thể đảo ngược các vấn đề liên quan đến bệnh scurvy.

• Hấp thụ sắt: Sử dụng vitamin C cùng với sắt có thể làm tăng lượng chất sắt mà cơ thể hấp thụ ở người lớn và trẻ em.
• Rối loạn di truyền ở trẻ sơ sinh – tyrosinemia: Uống vitamin C bằng đường uống hoặc tiêm giúp cải thiện chứng rối loạn di truyền ở trẻ sơ sinh mà nồng độ axit amin tyrosine trong máu quá cao là một trong nhiều nguyên nhân (vitamin C có thể làm giảm nồng độ axit amin tyrosine).
• Mất thị lực liên quan đến tuổi tác (thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi; AMD): Uống vitamin C, vitamin E, beta-carotene và kẽm giúp ngăn AMD trở nên tồi tệ hơn ở những người có nhiều yếu tố thuận lợi làm AMD tiến triển. Vẫn còn quá sớm để biết liệu sự kết hợp này có giúp những người có nguy cơ tiến triển AMD thấp hơn hay không. Ngoài ra, còn quá sớm để biết liệu vitamin C có giúp ngăn ngừa AMD hay không.
• Tăng protein trong nước tiểu (albumin niệu): Uống vitamin C cộng với vitamin E có thể làm giảm protein trong nước tiểu ở những người mắc bệnh tiểu đường.

• Loạn nhịp tim (rung nhĩ): Uống vitamin C trước và trong vài ngày sau phẫu thuật tim giúp ngăn ngừa loạn nhịp tim sau phẫu thuật tim.
• Làm trống đại tràng trước khi nội soi: Trước khi một người trải qua nội soi, người đó phải chắc chắn đã được làm sạch đại tràng. Việc làm sạch này được gọi là chuẩn bị ruột. Người bệnh cần uống 4 lít nước đã được pha thuốc để đảm bảo ruột được làm sạch. Nếu vitamin C được cho vào cùng, người bệnh sẽ chỉ cần uống 2 lít.

Điều này giúp người bệnh có thể thực hiện một cách nhẹ nhàng hơn. Phương pháp này cũng ít tác dụng phụ xảy ra. Các thuốc đặc trị có chứa vitamin C dùng để chuẩn bị ruột như MoviPrep, Salix Parmoffees.

• Cảm lạnh thông thường: Có một số tranh cãi về hiệu quả của vitamin C trong điều trị cảm lạnh thông thường. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu cho thấy dùng 1-3 gram vitamin C có thể rút ngắn quá trình cảm lạnh từ 1 đến 1,5 ngày. Uống vitamin C không có tác dụng ngăn ngừa cảm lạnh.
• Hội chứng đau khu vực phức tạp (CRPS): Uống vitamin C sau phẫu thuật hoặc chấn thương ở cánh tay hoặc chân dường như ngăn ngừa hội chứng đau khu vực phức tạp phát triển.
• Ban đỏ sau khi làm thủ thuật thẩm mỹ trên da: Sử dụng kem dưỡng da có chứa vitamin C có thể làm giảm mẩn đỏ sau khi tái tạo bề mặt bằng laser để xóa sẹo và xóa nếp nhăn.
• Nhiễm trùng đường hô hấp trên do tập thể dục với cường độ cao: Sử dụng vitamin C trước khi tập thể dục nặng, chẳng hạn như chạy marathon, có thể ngăn ngừa nhiễm trùng đường hô hấp trên có thể xảy ra sau khi tập thể dục nặng.
• Viêm dạ dày: Một số loại thuốc dùng để điều trị nhiễm H.pylori có thể làm nặng thêm tình trạng viêm dạ dày. Uống vitamin C cùng với thuốc omeprazole có thể làm giảm tác dụng phụ này.

Vai trò của vitamin C đối với làn da:

1. Tác dụng chống nắng:

Vitamin C có vai trò rất quan trọng cho da bởi các đặc tính chống oxy hóa và vai trò tổng hợp Collagen. VitaminC hạn chế được những thiệt hại gây ra do da tiếp xúc với tia UV. Cơ chế tác dụng không giống như kem chống nắng vì nó không hấp thụ quang phổ UVA hay UVB, thay vào đó các hoạt động chống Oxy hóa của vitamin C giúp bảo vệ chống lại thiệt hại gây ra bởi các gốc tự do. Có sự gia tăng protein vận chuyển vitamin C trong tế bào sừng khi da tiếp xúc với tia cực tím chứng minh được vai trò này của vitamin C đối với da. Vitamin C còn là một chất có khả năng bảo vệ cơ thể tránh những tác động của gốc tự do, đây là một chất chống oxy hóa thân nước trong da, nó không chỉ có tác dụng trung hòa những gốc tự do mà còn thúc đẩy sự tái tạo vitamin E có tác dụng bảo vệ các thành phần lipid, màng tế bào tránh được quá trình bị oxy hóa.

2. Tác dụng chống lão hóa da và chống nhăn :

Trong nghiên cứu nuôi cấy tế bào vitamin C đã được chứng minh làm ổn định mRNA collagen, do đó làm tăng sự tổng hợp protein collagen cho da đang bị hư hỏng, làm tăng tỉ lệ của các nguyên bào sợi, ngăn ngừa sự giảm sút các thành phần này theo tuổi tác.Nghiên cứu ở người được đánh giá thông qua quan sát sự thay đổi về độ sâu và số lượng các nếp nhăn cho thấy vitamin C giúp cải thiện đặc tính của da và ngăn ngừa sự hình thành các nếp nhăn trên da, giảm thiệt hại sợi protein, giảm độ nhám của da và tăng cường sản xuất collagen.Ngoài ra vitaminC còn có tác dụng làm nhanh lành vết thương trên da bằng cơ chế thúc đẩy sự phân chia tế bào sừng, kích thích sự hình thành của các hàng rào biểu bì và tái thiết lập lại các lớp sừng, do đó vitamin C rất cáo hữu ích trong cá bệnh da cũng như sau các thủ thuật có xâm lấn da như laser, đốt điện…

3. Vitamin C dùng tại chỗ:

Cung cấp vitamin C cho da chủ yếu qua đường ăn, uống vitamin C được vận chuyển đến da theo đương máu, tuy nhiên khi nồng độ vitamin C bão hòa thì vitamin C trong da không còn tăng lên nữa, do đó việc đưa vitamin C đến da cũng bị hạn chế. Lúc này vitamin C có thể cung cấp cho da qua đường dùng tại chỗ . sự hấp thu vitamin C qua da phụ thuộc vào lớp sừng nên trước khi dùng vitamin C tại chỗ cần phải làm sạch lớp sừng và giảm nồng độ PH dưới 4 mới là môi trường tốt cho vitamin C thấm qua da. Sự ổn định của vitamin C trong các sản phẩm dùng tại chỗ là mối quan tâm của các nhà sản xuất bởi đây là một chất kém bền vững. vitamin C sẽ bị phân hủy khi tiếp xúc với không khí, nhiệt độ, ánh sáng …

Cung cấp vitamin C bao nhiêu là đủ liều đủ lượng trong ngày ?

Cung cấp vitamin C bao nhiêu là đủ trong ngày. Nhu cầu vitamin C của một người trưởng thành là từ 70mg đến 100mg mỗi ngày.

Trong mùa dịch, chúng ta có thể tăng lượng vitamin C dung nạp lên 200mg đến 300mg mỗi ngày.

Tùy theo lịch làm việc và sinh hoạt cũng như nhu cầu của cơ thể. Mà mỗi người có thể ăn uống sao cho đủ lượng vitamin C được khuyến nghị.

Bảo quản và sử dụng vitamin C đúng cách điều cần lưu ý là với cùng một lượng trái cây thì khi ăn cả trái (chỉ bỏ vỏ, hạt). Thì sẽ nhận được nhiều vitamin C hơn so với ép lấy nước uống. Nguyên nhân do khi ép, sẽ có một lượng vitamin trong phần bã trái cây bị bỏ đi.

Bảo quản và sử dụng vitamin C đúng cách:

Bảo quản và sử dụng vitamin C đúng cách. Do đặc tính dễ tan trong nước, vitamin C dễ mất đi trong quá trình chế biến và bảo quản. Cách tốt nhất để hấp thu tối đa vitamin C trong thực phẩm là ăn trái cây tươi, rau trộn. Khi chế biến rau củ, nên xào nhanh hoặc chần trong thời gian ngắn. Tránh đun nấu lâu vì nhiệt độ cao kéo dài sẽ làm mất vitamin C trong thực phẩm.

Khi bảo quản rau trái trong ngăn mát tủ lạnh, cần chú ý bọc ni lông. Hoặc để trong hộp để trái cây, rau củ luôn tươi vì khi héo, sẽ bị mất vitamin C.

Bổ sung vitamin C bằng viên uống :

Những người bận rộn, không có thời gian ăn uống một cách đầy đủ. Người làm việc căng thẳng, thức khuya, không tập luyện thể dục thể thao thường xuyên… khiến hệ miễn dịch không mạnh có thể sử dụng viên uống vitamin C.

Trên thị trường có các loại viên uống vitamin C 100mg hay 500mg. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao, nên chia nhỏ liều dùng ra trong ngày. Chẳng hạn, sáng dùng 100mg đến 200mg, trưa dùng 100mg đến 200mg kết hợp uống nhiều nước. Nếu uống vitamin C liều cao vào cùng một lúc, cơ thể chỉ sử dụng một lượng ít. Lượng vitamin C còn lại sẽ bị thải ra ngoài qua nước tiểu.

Tùy theo tình hình sức khỏe của cơ thể mà người sử dụng có thể bổ sung vitamin C trong thời gian một đến hai tuần. Tuy nhiên, không nhất thiết phải sử dụng mỗi ngày. Khi có điều kiện ăn uống đầy đủ, ngủ đủ giấc, tập luyện thể lực thường xuyên thì không cần dùng thêm vitamin.